Berberys zwyczajny – zastosowanie:
Berberys zwyczajny (dojrzały owoc, liście, kora i korzenie berberysu) ma szeroki zakres działania farmakodynamicznego:
- kamica wątrobowa (leczenie i zapobieganie);
- kamica nerkowa (leczenie i zapobieganie);
- skaza moczanowa;
- ostre i przewlekłe choroby nerek, wątroby lub pęcherzyka żółciowego;
- stany gorączkowe różnego pochodzenia;
- choroby reumatyczne;
- zapalenie stawów;
- krwawienia maciczne wywołane stanem zapalnym dróg rodnych (liście);
- zapalenie spojówek (25 mg chlorku berberyny na 100 ml roztworu);
- zatrucia;
- zaburzenia przemiany materii;
- choroby dziąseł
Berberys zwyczajny wzmacnia odporność organizmu, przyspiesza trawienie, aktywizuje procesy metaboliczne, ma działanie antybiotyczne.
Udowodniono skuteczność działania berberysu przeciw następującym patogenom:
- staphylococcus aureus – gronkowiec złocisty
- streptococcus – paciorkowiec;
- salmonellae – salmonella;
- shigellae – czerwonka;
- entameba histolotica; pełzakowica;
- vibrion cholerae – przecinkowiec cholery;
- giardia intestinalis – lamblia;
- escherichia coli – bakteria E. coli;
- Candida albicans – grzyb Candida;
- Helicobacter pylori
Berberys zwyczajny – działanie niepożądane:
Przetwory z berberysu, stosowane w prawidłowych dawkach nie wywołują działania ubocznego u dorosłych.
U małych dzieci mogą wystąpić przejściowe nudności.
Berberys zwyczajny – substancje aktywne:
- alkaloidy: Berberyna (pochodna izochinolinowa), berberamina, berberubina, oksyakantyna, jatroryzyna, palmatyna, izotetrandyna, magnofloryna;
- kwasy organiczne (6%)- kwas jabłkowy, kwas askorbinowy (witamina C);
- flawonoidy;
- barwniki (antocyjany, ksantofile)
- gorycze;
- polifenole;
- fenole;
- węglowodany (5%) (m.in. glukoza, fruktoza)
Berberys zwyczajny – opis:
Berberys zwyczajny to kolczasty krzew dorastający do 3 m wysokości. Liście małe, skórzaste, ostro ząbkowane na brzegach, owłosione, ułożone w pęczkach wzdłuż łodyg.
Kwiaty drobne, żółte, w zwisających gronach (po dotknięciu pręciki wykonują ruch w stronę słupkowia)
Owoce czerwone, wydłużone, jadalne, raczej niesmaczne.
Berberys zwyczajny rośnie w lasach, zaroślach i parkach niemal całej Europy i Azji.
Berberis vulgaris należy do rodziny berberysowatych, która obejmuje również takie rośliny jak mahonia pospolita, stopowiec tarczowaty, mandragora, czy borówka czarna.
Surowcem leczniczym są kora i korzeń oraz liście (zbierane przed lub w czasie kwitnienia) i owoce.
Piśmiennictwo:
- Prof. dr nauk med. Valeria Sedlak –Vadoc „Paraprotex” Nutrition & Health Rocznik 9, nr 3 CZERWIEC 2006
- Ben-Erik van Wyk, M. Wink, “Rośliny lecznicze świata “ MedPharm, Polska 2008
- Doc. Dr hab. farm. A. Ożarowski, Dr n. farm. W. Jaroniewski: „Rośliny lecznicze i ich praktyczne zastosowanie” IWZZ, Warszawa 1989
- dr Henryk St. Różański
- „Ziołolecznictwo poradnik dla lekarzy” pod redakcją doc. dra hab. Aleksandra Ożarowskiego Wyd. III PZWL, Warszawa 1982