Flawonoidy



Flawonoidy – rola w organizmie i zastosowanie:

Najważniejsze udokumentowane typy działań

  • uszczelniające, wzmacniające śródbłonek naczyń krwionośnych (zapobiegają krwawieniom, wybroczynom, żylakom);
  • zwiększające elastyczność, zmniejszające kruchość i łamliwości naczyń krwionośnych (rutyna, hesperydyna);
  • obniżające poziomu cholesterolu w osoczu, opóźniające rozwój procesu miażdżycowego w naczyniach krwionośnych;
  • usprawniające przepływ wieńcowy w mięśniu sercowym, obniżające ciśnienie krwi (C-glikozydy flawonowe, procyjanidyny głogu);
  • odtruwające mięsień sercowy (zatrucie alkoholem etylowym, zatrucie kwasem mlekowym, hiperkalemia – rutyna, kwercetyna przywraca normalną pracę;
  • moczopędne, odwadniające i oczyszczające drogi moczowe (glikozydy, kwercetyny, luteoliny, apigeniny);
  • hamujące skurcze mięśni gładkich przewodu pokarmowego (likwirytyna), dróg żółciowych (flawony kocanki) i dróg moczowych (apigenina, luteolina i ich glikozydy);
  • zmniejszające lepkość czerwonych krwinek (bioflawonoidy z miłorzębu – bilobetyna, a także kwercetyna, bajkalina);
  • przeciwzapalne (pochodne apigeniny i luteoliny z kwiatów rumianku, bajkalina i bajkaleina z korzenia tarczycy bajkalskiej);
  • ochraniające i regenerujące miąższ wątroby (sylimaryna z ostropestu plamistego);
  • przeciwalergiczne (kwercetyna, flawony rumianku);
  • przeciwwrzodowe (likwirytyna z lukrecji);
  • antyoksydacyjne (większość flawonoidów, w tym np. bajkalina, bajkaleina, rutyna, hiperozyd, hesperydyna, katechiny i epikatechiny);
  • przeciwgrzybicze (pinobanksyna, pinocembryna, flawony);
  • przeciwwirusowe (np. flawony z tarczycy bajkalskiej);
  • estrogenne – izoflawony (fitoestrogeny: genisteina, puerarynha, daidzeina, daidzyna)
  • zmniejszające objawy klimakterium (osteoporoza, zmiany troficzne skóry, zmienność nastojów i in.)
  • zmniejszające skutki oparzenia słonecznego;
  • oczyszczające – flawonoidy mają zdolność tworzenia kompleksów z metalami ciężkimi (kadm, ołów, stront) i w ten sposób ułatwiają usuwanie ich z organizmu.

Flawonoidy – opis

Flawonoidy to najważniejsza grupa polifenoli – związków bardzo często występujących w świecie roślin, głównie w roślinach kwiatowych.
Mają charakter żółtych barwników rozpuszczalnych w soku komórkowym kwiatów i liści, rzadziej owoców lub kory.

Dziennie zjadamy wraz z pożywieniem około 1 g flawonoidów.

Dotychczas poznano ponad 2000 flawonoidów.
Sklasyfikowano je na 13 grup: chalkony, dichydrochalkony, aurony, flawony, flawonole, dihydroflawonole, flawonony, flawanole, flawanodiole, antocyjanidyny i antocyjany, izoflawonoidy, bioflawonoidy, spolimeryzowane proantocyjanidyny (garbniki skondensowane, garbniki katechinowe).

Najważniejsze związki flawonoidowe to:

  • Flawony – apigenina, luteolina, diosmina
  • Flawonole – kemferol, kwercetyna, mirycetyna, ramnetyna
  • Flawanony – naryngenina, eriodykcjol, hesperetyna, likwirytygenina;
  • Bioflawony – hinokiflawon, amentoflawon, bilobetyna
  • Izoflawony – formononetyna, daidzeina, genisteina

Zazwyczaj znacznie skuteczniejszy leczniczy wpływ na organizm mają kompleksy flawonoidowe zawarte w roślinach niż czysty związek flawonoidowy. Dlatego stosowanie całych roślin, czyli pełnego zestawu składników czynnych o dużej biodostępności w organizmie (w formie preparatu lub na surowo) ma znacznie większe uzasadnienie niż stosowanie izolowanych lub syntetycznych flawonoidów.

Najczęściej stosowane surowce flawonoidowe:

  • korzeń tarczycy bajkalskiej;
    kwiatostan głogu;
  • owoc głogu;
  • miłorząb japoński;
  • herbata;
  • kwiatostan lipy;
  • kwiatostan kocanek;
  • kwiat bzu czarnego;
  • liść brzozy;
  • owoc ostropestu plamistego;
  • ziele fiołka trójbarwnego;
  • ziele nawłoci;
  • ziele rdestu ptasiego;
  • ziele skrzypu polnego

 

 

piśmiennictwo:

  1. prof. dr hab. farm. Lamer-Zarawska E., prof. dr hab. med. Kowal-Gierczak B., prof. dr hab. med. J. Niedworok : „Fitoterapia i Leki Roślinne”. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2007
  2. M.Ashwell. G Bussel i inn. “Uzdrawiająca moc witamin, minerałów i ziół” Warszawa 2000
  3. Dr inż. Ewa Osińska (Zakład Roślin Leczniczych SGGW Warszawa) „Naturalne substancje czynne występujące w roślinach” Nutrition&Health rocznik 3 nr 7/7 XI/XII 2000

 

Tagi: , , , , ,