Witamina A – zastosowanie:
- Działa na oczyszczanie organizmu – jako silny antyoksydant zwalcza szkodliwe działanie wolnych rodników;
- Zwiększa odporność naszego organizmu – dzięki jej obecności wytwarzane są przeciwciała oraz wzmożona jest aktywność cytotoksycznych komórek T, przez co niepożądane wirusy i bakterie zwalczane są dużo szybciej;
- Wzmaga odporność błon śluzowych wyścielających przewód pokarmowy oraz drogi oddechowe – witamina A wykazuje zdolność zwiększania aktywności chroniących je przeciwciał;
- Zapobiega wysychaniu błon śluzowych – umożliwiając im prawidłowe funkcjonowanie oraz czyni je odporniejszymi na działanie szkodliwych czynników;
- Odgrywa ważną rolę w walce z nowotworami – witamina A może powodować cofanie się zmian przednowotworowych oraz hamować wzrost guzów rakowych;
- Wywiera korzystny wpływ na nasz wzrok – jest konieczna do jego prawidłowego funkcjonowania, do postrzegania kolorów oraz do adaptacji zmian oświetlenia, zapobiega kurzej ślepocie, katarakcie, chorobom rogówki i spojówek;
- Przyczynia się do wzrostu i rozwoju naszego organizmu – odgrywa istotną rolę w procesie wzrostu kości, zębów oraz włosów;
- Przyczynia się do prawidłowego funkcjonowania chrząstek;
- Poprawia elastyczność skóry – tym samym opóźnia proces powstawania zmarszczek i plam starczych;
- Stosuje się ją w leczeniu niektórych chorób skóry, między innymi takich jak: trądzik, łuszczyca, egzema, czyraczność, owrzodzenia i inne wykwity skórne.
- Chroni skórę przed szkodliwymi promieniami UV – jest w stanie szybko wyleczyć uczulenia i oparzenia słoneczne;
- Ma duży wpływ na profilaktykę chorób układu krążenia – pozwala obniżyć poziom cholesterolu we krwi, dzięki czemu chroni przed miażdżycą.
Witamina A – działania niepożądane:
Witamina A – skutki niedoboru: |
Witamina A – skutki nadmiaru: |
Organizm człowieka posiada około 6-miesięczny zapas witaminy A występujący w postaci estrów retynylowych, dlatego ewentualne skutki niedoboru nie sa widoczne od razu. Jeżeli już do nich dochodzi to mogą one powodować:
|
W przypadku przedawkowania witaminy A może dojść do:
|
Witamina A – zapotrzebowanie:
Dobowe zapotrzebowanie na witaminę A wynosi 700 mikrogramów.
Zapotrzebowanie na witaminę A jest zwiększone:
- w czasie ciąży;
- w okresie laktacji;
- gdy spożywa się większe ilości alkoholu i kawy;
- w trakcie zwiększonego wysiłku fizycznego (np. intensywne ćwiczenia ruchowe czy też ciężka praca fizyczna);
- gdy poziom żelaza w organizmie jest zbyt wysoki.
Witamina A jest lepiej przyswajalna wraz z cynkiem oraz przy obecności witaminy C oraz E.
Brak żółci utrudnia przyswajanie witaminy A.
Witamina A – opis
Witamina A jest rozpuszczalna w tłuszczach. W produktach pochodzenia zwierzęcego występuje jako retinol, natomiast w produktach pochodzenia roślinnego jako prowitaminy A: alfa-karoten, beta-karoten oraz gamma-karoten. Prowitaminy A są nietoksyczne dla naszego organizmu i nie grozi nam ich przedawkowanie, odwrotnie aniżeli w przypadku witaminy A.
Witamina A jest przede wszystkim obecna w suszonych morelach, marchwi, mniszku lekarskim, jarmużu, pokrzywie, surowym koprze, szpinaku, dzikiej róży, rukwi wodnej, szczawie, w pełnotłustych produktach mlecznych, jajach oraz kiełkach żyta.
Piśmiennictwo:
- Barbara Włodarczyk, Zdrowie od kuchni, Białystok 2008, S.18-20.